به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر ظهر (پنجشنبه) ۲۲ اردیبهشت ماه در پاسخ به دعوت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی و به منظور سفری یک روزه وارد تهران شد و در بدو ورود مورد استقبال محمد مخبر ، معاون اول رئیس جمهور در محل فرودگاه مهرآباد قرار گرفت. امیر قطر در این دیدار از تسهیل فرآیند صدور روادید برای تماشاگران ایرانی علاقه‌مند به حضور در جام جهانی قطر خبر داد و گفت: از پیشنهاد همکاری ایران در زمینه برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ استقبال می‌کنیم.
وی بلافاصله به مجموعه سعدآباد رفت و مورد استقبال رئیس جمهور ایران قرار گرفت.
آیت‌الله رئیسی در کنفرانس خبری مشترک با امیر قطر اظهار داشت: هرگونه دخالت کشورهای خارجی و غربی‌ها نه تنها امنیت‌ساز نیست، بلکه مضر برای منطقه است. آنچه می‌تواند مسائل منطقه را حل کند به دست مدیران توانای این منطقه است. (اینجا بخوانید)
امیر قطر هم در این نشست خبری با بیان این‌که روابط ایران و قطر روابطی مستحکم و استوار و مبتنی بر حسن همجواری است، خاطرنشان کرد: امروز در رابطه با مسائل مختلف به گفت‌وگو نشستیم و در گفت‌وگوها بر این نکته تاکید داشتیم که حل اختلافات در منطقه فقط از طریق گفت‌وگو میسر است.
به گزارش فارس، این سفر در حالی انجام شد که «انریکه مورا» معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت‌وگوهای وین نیز روز چهارشنبه در تهران حضور یافت و مشغول گفت‌وگو با علی باقری شد.
* نیازی به واسطه نیست
پس از آنکه خبر سفر امیر قطر به تهران منتشر شد، ۱۸ اردیبهشت ماه نیز خبرگزاری انگلیسی رویترز نوشت که هدف سفر امیر قطر به تهران تلاش برای احیای برجام و تامین انرژی با توجه به نبرد روسیه و اوکراین است. (اینجا بخوانید).
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران این سفر را تأیید کرد و درباره مباحث مطرح شده مبنی بر وساطت امیر قطر بین ایران و آمریکا گفت: این سفر در دستورکار است و بزودی انجام می‌شود و در پاسخ به سفر دکتر رئیسی انجام می‌شود و حاکی از روابط بسیار نزدیک ایران و همسایگان است و این رفت و آمدها حاکی از سیاست حسن همسایگی ایران است. دستورکار سفر امیر قطر قطعا دستورکار دوجانبه و منطقه‌ای و رایزنی درباره موضوعات بین‌المللی است. ایران و ۱+۴ در یک طرف جوی قرار دارند و آمریکا در طرف دیگر جوی و شاید احتیاج به وساطت بین ایران و ۱+۴ نباشد. ضمن این‌که قطر همواره همراه جمهوری اسلامی ایران در راستای احقاق حقوقش بوده است.
گفتنی است پس از پیروزی آیت‌الله رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری، «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر سوم تیر ماه ۱۴۰۰ در تماس تلفنی با رئیس جمهور منتخب پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری را تبریک و قبل از آن نیز پیامی در همین خصوص برای رئیس جمهور دولت سیزدهم ارسال کرده بود.
اسفند ماه سال گذشته زمینه دیدار حضوری آیت‌الله رئیسی و امیر قطر در دوحه فراهم شد و آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به دعوت امیر قطر به دوحه سفر کرد. وی ضمن دیدار با امیر قطر در نشست اوپک گازی در دوحه هم شرکت کرد.
امیر قطر در کنفرانس خبری مشترک با رئیس جمهور ایران با بیان این‌که امیدوار است این سفر فصل جدیدی در روابط بین ایران و قطر باشد، همچنین اعلام کرد که این کشور امید دارد توافقی در وین حاصل شود که مورد رضایت همه طرف‌ها باشد.
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی همچنین در توئیتی در خصوص این سفر نوشت: «من با جناب رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی که امروز از استقبال او خرسند شدم، هم‌افزایی بین قطر و ایران را -کشوری که با آن روابط تاریخی، مبتنی بر اصل حس‌همجواری و تحقق منافع مشترک داریم- مورد بررسی قرار دادم. ما افزون بر مهم‌ترین تحولات منطقه و جهان، راه‌های حفظ امنیت منطقه و ثبات آن را مورد بحث قرار دادیم».
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز که رئیس‌جمهور را در سفر به دوحه همراهی می‌کرد سوم اسفند ماه در توئیتی در این باره با بیان این‌که تحکیم مناسبات با همسایگان به ویژه کشورهای عرب اولویت اساسی در سیاست ایران است، نوشت: دست ما به سمت همسایگان گشوده است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سوم اسفند ماه ۱۴۰۰ در دوحه همزمان با سفر آیت‌الله رئیسی دیداری دوجانبه با همتای قطری داشت و سفر رئیس جمهور کشورمان به دوحه و دیدار و گفت‌وگوهای انجام شده با امیر قطر را زمینه ساز تحرک بخشی به روابط فیمابین خواند.
همزمان با سفر آیت‌الله رئیسی به قطر، روزنامه «الشرق»، در گزارشی به تاریخ و روند روابط دوجانبه ایران و قطر پرداخت و نوشت: روابط دولت قطر با جمهوری اسلامی ایران از مناسبات تاریخی نشأت گرفته و روابط خونی، فرهنگی، دینی و سیاسی آن‌ها را تقویت کرده است. در سال‌های اخیر روابط دو کشور شاهد پیشرفتی ملموس در تمام زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، بخش‌های انرژی و همکاری‌های مرزی بوده است. این نتیجه توجه مقامات دو کشور است که به گسترش روابط دوجانبه و توسعه آن اهتمام دارند و تلاش می‌کنند تا همکاری‌ها را به بالاترین سطوح ارتقا دهند. (اینجا بخوانید)
معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر ۱۱ اسفندماه هم تلفنی با حسین امیرعبداللهیان گفت‌وگو کرد و با اشاره به سفر موفق آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به آن کشور، ملاقات رئیس جمهوری ایران با امیر قطر را ممتاز و سفر مذکور را گامی مهم در راستای توسعه مناسبات دوجانبه ارزیابی کرد. امیرعبداللهیان نیز از حسن استقبال و میزبانی امیر قطر از آیت‌الله رئیسی در این سفر قدردانی کرد.
گفتنی است «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر پنجشنبه ۱۸ شهریور ماه ۱۴۰۰ نیز به تهران سفر و با حسین امیرعبداللهیان دیدار و گفت‌وگو کرد.وزیر خارجه قطر سوم مرداد ماه نیز در سفر به تهران با محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه به گفت‌وگو پرداخته بود.
حسین امیرعبداللهیان نیز ۲۱ دی ماه در مقصد دوم سفرش به حوزه خلیج فارس پس از عمان وارد قطر شد و با امیر قطر و معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. امیر قطر در دیدار وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بر اهمیت روابط فیمابین و گسترش همکاری‌های دو کشور در موضوعات منطقه‌ای و دوجانبه تأکید کرد.
«شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر دوم فروردین ۱۴۰۱ نیز با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تلفنی گفت‌وگو کرد و دو وزیر خارجه در حاشیه سومین نشست کشورهای همسایه افغانستان در تونشی چین هم ملاقاتی حضوری داشتند و به گفت‌وگو درباره مناسبات دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین روند مذاکرات وین پرداختند.
گفتنی است پیش از سفر امیر قطر به تهران، نخستین نشست کمیته سیاسی مشترک ایران و قطر به ریاست علی باقری و «احمد بن حسن الحمادی» دبیرکل وزارت خارجه قطر سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ماه در تهران برگزار شد. حمیدرضا دهقانی پوده سفیر ایران در دوحه یک روز قبل در این باره نوشت: پس از امضای موافقتنامه همکاری‌های سیاسی مشترک بین وزارت امور خارجه دو کشور ایران و قطر در سفر اخیر رئیس جمهور به دوحه، فردا اولین جلسه کمیته سیاسی مشترک به ریاست دکتر علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه و دکتر احمدحسن الحمادی دبیرکل وزارت خارجه قطر در تهران برگزار می‌شود.
گفتنی است حمیدرضا دهقانی پوده سفیر جمهوری اسلامی ایران در دوحه پیش از این هم در توئیتی نوشته بود: خوشحالیم که اعلام کنیم، پیرو سفر ریاست محترم جمهوری به قطر، امیر محترم قطر با صدور فرمانی با انتقال ۲۸ نفر از زندانیان ایرانی به کشورمان موافقت کرد. در طول ماه گذشته در حال آماده سازی پرونده و اخذ رضایت از زندانیان برای انتقال بوده‌ایم.
از دیگر تحولات بعد از سفر آیت‌الله رئیسی لغو ممنوعیت تردد لنج‌های ایران به بنادر قطر بود که در این رابطه نیز دهقانی پوده سفیر ایران اعلام کرد: به حول و قوه الهی و با کاهش شیوع کرونا و پیرو سفر ریاست محترم جمهوری و پیگیری‌های به عمل آمده و مساعدت وزرای حمل و نقل و بهداشت قطر، ممنوعیت تردد لنج های سنتی ایران به بنادر قطر لغو شد. رعایت همه مقررات و به ویژه دستور العمل‌های بهداشتی مرتبط با کرونا، استمرار آن را تضمین می‌کند.
* ارتباطات با کشورهای پیرامونی در حال جواب دادن است
در همین خصوص «سیدرضا صدرالحسینی» تحلیلگر مسائل غرب آسیا در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، درباره سفر امیر قطر به تهران اظهار داشت: با توجه به نقشه راهی که سیاست خارجی دولت سیزدهم برای خودش ترسیم کرده و با توجه به اسناد بالادستی و قانون اساسی، یعنی گسترش و تعمیق روابط با کشورهای همسایه مسلمان و غیرمعاند، ارتباطات هشت الی نه ماه گذشته دولت سیزدهم با کشورهای پیرامونی، امروز در حال جواب دادن است.
وی افزود: ما با همسایگان حوزه خلیج فارس در حوزه امنیت عمومی و گسترش روابط اقتصادی کارهای زیادی داریم و به نظر می‌آید در شرایطی هستیم که می‌توانیم این روابط را با قطر با توجه به گسترش نفوذ قطر در حوزه‌های مختلف چه در کشورهای غرب آسیا و چه در بعضی از کشورهای آفریقایی، افزایش دهیم.
صدرالحسینی یادآور شد: البته یکی از موضوعات خیلی مهم در رابطه با گسترش روابط با قطر مسئله اختلافی است که در حال حاضر بین شورای همکاری خلیج فارس ایجاد شده و قطعا این سفر می‌تواند راهی یا پنجره‌ای برای گسترش روابط کشورهای حوزه عربی با جمهوری اسلامی ایران باشد.
وی در این زمینه گفت‌وگوهای انجام شده بین ایران و عربستان سعودی را مورد اشاره قرار داد و افزود: با توجه به گفت‌وگوهای بین ایران و عربستان سعودی، بعضی از کشورهای حوزه خلیج فارس نسبت به این مسئله بیشتر حساس شده‌اند تا بتوانند جایگاه ویژه‌‌ای را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به دست بیاورند.
به گفته این تحلیلگر مسائل غرب آسیا در حوزه مسائل اقتصادی و انرژی می‌تـوانیم با قطر روابط خوب و حسنه‌ای داشته باشیم و با توجه به توانمندی اقتصادی قطر، موضوع گسترش روابط تجاری و بانکی از موضوعاتی است که فیمابین دو کشور می‌تواند مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی نکته حائز اهمیت در سفر منطقه‌ای و ارتباطات سیاسی و اقتصادی منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران را توازنی خواند که جمهوری اسلامی ایران در حوزه سیاست خارجی به ویژه با همسایگانش مدنظر خواهد داشت و افزود: تعمیق گسترش روابط با قطر نیز در این رابطه قابل ارزیابی است.
ص
