سوالات مرحله اول که توسط کارشناسان طرح شده، به شرح زیر بود:

پرسش مردمی: برنامه شما برای منصفانه سازی یارانه سوخت چیست؟

مهدی امیدوار (سخنگوی اتاق اصناف ایران): امسال ۴۵۰ هزار میلیارد به ارز ۲۸۵۰۰ تخصیص داده شده است، آیا این را بهتر است به ابتدای زنجیره تولید بدهیم یا دولت در قالب کالا برگ و کالا به مصرف کننده بدهد؟

پرسش مردمی: برنامه شما برای عادلانه کردن یارانه‌ها چیست؟

مرتضی بختیاری (رئیس کمیته امداد): با کمک مجلس در برنامه توسعه آمده است که در پایان برنامه فقط مطلق به صفر برسد، برنامه شما برای توانمندسازی افراد جامعه و بویژه نیازمندان برای گرفتار نشدن در تله فقر چیست؟

جلیل بشارتی (معاون اسبق مناطق محروم ریاست جمهوری): شهرهای بزرگ در حال گسترش زیاد است؛ الان ۳۰ درصد روستا و ۷۰ درصد شهرها هستند. برنامه شما برای گسترش عادلانه این مسئله چیست؟

جلیلی در بخش اول سخنان خود در این مناظره طی سخنانی بیان کرد: بنده پیروزی تیم ملی والیبال کشورمان در مسابقه با تیم ملی آمریکا تبریک می‌گویم؛ البته اگر گفته نشود که خود آمریکا نمی‌خواست برنده شود!

نامزد انتخابات ریاست جمهوری ضمن تسلیت جان‌ باختن برخی افراد در حادثه بیمارستان قائم رشت و زلزله کاشمر، اظهار داشت:  وظیفه دولت این است که اگر منابعی دارد به بهترین و عادلانه‌ترین شکل توزیع کند. اگر دو خانواده را در تهران مقایسه کنیم، یک خانواده که سه خودرو دارند و یک خانواده‌ی چهارنفره که خودرویی ندارد. خانواده‌ای که سه خودرو دارد ۱۲ برابرِ خانواده‌ی بدون خودرو یارانه دریافت می‌کند؛ با اینکه مرفه‌تر هستند. این در شرایطی است که ۴۴ درصدِ مردم ما ماشین ندارند و از این یارانه محروم می‌شوند.

.

جلیلی عنوان کرد: اگر یک خانواده‌ی چهار نفره که حقوق بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون تومانی دارد، طبق قانون، از کسی که ۱۶ میلیون تومان حقوق می‌گیرد حدود ۱.۶ میلیون مالیات گرفته می‌شود؛ عملاً یارانه‌ای که می‌دهیم را از او در قالب مالیات می‌گیریم. این در حالیست که کسانی که درآمدهای بساری زیاد دارند یا با فرار مالیاتی و عدم شفافیت این مالیات را نمی‌دهند.

وی بیان کرد: این نشان می‌دهد مناسباتی که وجود دارد، نیازمند تصحیح جدی است. ما چند طرح در این‌زمینه آماده کرده‌ایم. ما بررسی کردیم که این انرژی چگونه توزیع شود و مردم یارانه را داشته باشند و این توزیع یارانه طبق خودرو نبوده و بلکه طبق فرد باشد. در این‌صورت موجب عدالت خواهد بود و مردم می‌توانند طبق منافع خود مصرف انرژی را مدیریت کنند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: ما طرح سبد کالایی را داریم که ۱۳ قلم کالای اساسی باید در اختیار مردم قرار بگیرد.

برخی FATF را بهانه می‌کردند

جلیلی در بخش دوم سخنانش در این مناظره بیان کرد: مردم ما توجه دارند که بحث ما درباره رفاه و رفع فقر مطلق است. بعضاً ما این را منحصر می‌کنیم که فقط یارانه نقدی و غیرنقدی بدهیم ولی این کافی نیست. برای ایجاد رفاه و رفع فقر مطلق باید بشناسیم تا یک نظام رفاهی در لایه‌های مختلف شکل بگیرد تا به آن اهداف برسیم.

وی اظهار داشت: وقتی در ایجاد شرایط اولیه اشتغال مشکل دارید و لایه‌ای درست شده که فقر، بی‌سوادی و بیماری چرخه‌ای را درست کرده که اگر کسی بیمار می‌شود دچار دفقر بیشتر شود و یا اینکه فقر موجب بی‌سوادی شود؛ مادامی که این چرخه باشد نمی‌توان رفع فقر و رفاه را داشت.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: برای این کار باید برنامه داشت و ما چندین طرح در این زمینه مدوّن کرده‌ایم.

.

جلیلی عنوان کرد: مهم این است که چگونه‌ها این‌ها صورت بگیرد و اجرا شود. اولین بحث این است که منابع این طرح کجاست؟ یکی از مباحث مهم این است که اگر می‌خواهیم با فقر و فساد مبارزه کنیم، باید سازوکاری داشته باشیم تا جلوی فساد را گرفته و منابعی که به یغما می‌رود را به نظام رفاهی بیاوریم.

وی اظهار داشت: مبارزه با پولشویی و قاچاق موضوع مهمی است و بنده زمانی که دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم نوشتم که مبارزه با پولشویی باید دنبال شود. وقتی چرخه‌ی اقتصادی مشکلات جدی داشته باشد نمی‌توان این کار را عملیاتی کرد.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: برخی می‌گویند اول باید FATF را امضا کرد تا بتوان کار کرد ولی گویا متوجه نیستند. بنده در مناظره سال ۱۴۰۰ به آقای همتی هم گفتم با FATF کار می‌شود و ۴۰ بند از ۴۱ بند آن انجام شده است. آقای پورمحمدی وزیر دادگستری بوده‌اند و چرا انجام ندادند. مجلس قانون مبارزه با تأمین ملی تروریسم را نوشته ولی چرا اجرا نمی‌شود؟ عده‌ای می‌خواستند بهانه بگیرند که نمی‌توان کار کرد. یارانه و انرژی چه ربطی به این موارد دارد؟

***

سوالات کارشناسان دور دوم مناظره نامزدهای ریاست جمهوری که به بحث «ارتقای نظام سلامت» اختصاص دارد:

-پرسش مردمی: اگر دیدید جلوی بیمارستان ها مردم از شهرستان ها می آیند و خیمه می زنند و چند ماه در نوبت هستند؛ برنامه شما برای این معضل بزرگ چیست؟

-علیرضا مرندی: چقدر برای سلامت این جامعه که مدیونش هستید ارزش قائلید؛ سلامتشان و نه درمانشان.

-کامران باقری لنکرانی: بحران فرسودگی شغلی و بحران مهاجرت نیروی انسانی و بحران نگهداشت نیروی انسانی بخصوص در مناطق محروم، نظام سلامت را تهدید میکند. برای حل این بحرانها چه برنامه ای دارید؟

-سعید نمکی: نگاه شما به بحث عدالت در سلامت و دسترسی عادلانه مردم در نقاط محروم به زیرساختهای سلامت و نگاه شما به نظام شبکه و راهکارهای تقویت پوشش بیمه ای و کاهش پرداخت از جیب مردم چیست؟

-ایرج حریرچی: نظام هوشمند اطلاعات سلامت باید مورد توجه وزارت بهداشت قرار گیرد؛تعهد دولت برای یکپارچه سازی اطلاعات برای دو سال و تعهد دولت برای اجرای پزشک خانواده در طی یکسال آیا در توان دولت شما هست؟

سازوکار بیمه‌ها باید عدالت‌محور شود

جلیلی در بخش سوم سخنانش اظهار داشت: بخشی از نظام سلامت مربوط به وزارت بهداشت است و برخی موضوعات فراتر از این است. در ۴۵ سال گذشته میانگین طول عمر که در ابتدای انقلاب ۵۵ سال بود امروزه به ۷۷ سال رسیده و این از موفقیت‌های نظام سلامت ماست. ۲۴ ساعت گذشته متاسفانه ۱۲۰۰ فنر از جمعیت ما فوت کردند و این آمار به‌صورت متوسط است. مرگ حق است ولی این رافع مسئولیت ما در مرگ‌های قابل پیشگیری نیست و باید این مرگ‌ها به صفر و یا حداقل برسد؛ ۴۷ درصد از این آمار مرگ زودرس است. برخی از این‌ها به‌خاطر آلودگی هوا، دخانیات، یک عارضه بیماری و غیره است.

.

وی بیان کرد: دولت اینجا وظیفه دارد و برخی این موضوعات فراتر از یک دستگاه بوده و کارویژه است. حدود ۲.۴۲ درصد از جمعیت ما در سال دچار بیماری‌هایی می‌شوند که هزینه‌های کمرشکن دارد و به زیر خط فقر می‌روند. اگر بیماری سراغ مردم برود، همان بیماری کافی باشد و شرایط دیگری حادث نشود.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطر نشان کرد: متاسفانه خود صندوق‌های بیمه به‌دلیل اشکالاتی بیمار هستند و عدالت‌محور عمل نمی‌شود. اگر چنین جمعیتی این‌گونه دچار مشکل می‌شود و یک خانواده متاثر از آن می‌شود، باید بیمه‌ها سازوکار عدالت‌محور داشته باشند. یارانه فقط این نیست که فقط به فرد بیمار داده شود و بلکه باید نحوی توزیع شود تا کاهش هزینه‌های این بیماری را شاهد باشیم.

ادامه دارد…