گروه تجسمی خبرگزاری هنر ایران: دکتر ایزد امجدی، عضو شورای سیاستگذاری سی یکمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران در گفت‌وگو با هنرآنلاین اظهار داشت: بنیاد ملی نخبگان بعد از این‌ که از مسیر رویدادهای معتبر افراد مستعد را شناسایی کرد، از طریق مختلف با آنها تماس می‌گیرد و درخواست می‌کند یک استاد راهبر برای خودشان انتخاب کنند و این امر شرط اصلی برای حضور و رسیدن به مسیر نخبگی است. این مسیری است که از هر کجایی که شما شروعش ‌کنید با انجام یک سری فعالیت‌ها و تکالیف به نخبگی نزدیک‌تر می‌شوید.

وی ادامه داد: وقتی ما در سن پایین افراد را شناسایی و واژه استعداد برتر را به آنها اطلاق می‌کنیم. این فرد کسی است که توان رسیدن به نخبگی را دارد اما هنوز به مرحله بروز آن استعداد نرسیده است بعد از این پروسه یک راه یک ساله را با هم آغاز می‌کنند و ما هم از دور آنها را در این مسیری که می‌روند، رصد می‌کنیم. در واقع یکسری درس‌ها و فعالیت‌ها تعریف شده است که بایستی از میان آن‌ها یک تعدادی را انتخاب کنند و انجام دهند و در پایان سال هم استاد راهبر به ما می‌گوید که این شخص قابلیت رفتن به سال بعدی را دارد یا خیر؟

امجدی با بیان اینکه بنیاد در مسیر نخبگی انتظاراتی مانند شرکت در دوره‌های تخصصی که به افزایش مهارت‌های فردی می‌انجامد یا خواندن کتاب‌های تخصصی را دارد، گفت: طبیعتاً کمک هزینه پیمودن این مسیر توسط بنیاد تامین می‌شود. از طرف دیگر در بعضی از رشته‌های هنری ما انتظار داریم افراد سالانه یک اثر تولید کنند که البته به نظر استاد می‌تواند یک یا چند اثر باشد و ما کمک هزینه تولید اثرشان را به آنها می‌دهیم.

وی درخصوص تقسیم‌بندی سنی افراد به دوره‌های مختلف اظهار داشت: منظور ما از دوره ابتدا شروع فعالیت فرد بعد برگزیده شدن است. اگر در دوره دانش‌آموزی باشند از هرسالی که می‌خواهد باشد تا ۱۸ سالگی یک دوره است، از ۱۸ تا ۲۴ سالگی دومین دوره و از ۲۴ تا ۳۰ سالگی هم سومین دوره است. در هر کدام یک از این دوره‌ها فرد می‌تواند یک بار درخواست خرید تجهیزات داشته باشد و برای حوزه تخصصی که دارند تجهیزات بخرند.

عضو شورای سرپرستی دفتر پایش و شبکه‌سازی مستعدان و آینده‌سازان جشنواره هنرهای تجسمی جوانان، اضافه کرد: بنیاد هم یک سری طرح‌های حمایتی دارد مثل تسهیلات نظام وظیفه تخصصی که افراد در حوزه تخصصی خودشان خدمت نظام وظیفه‌شان را بگذارند، جذب افراد در دستگاه‌های اجرایی دیگر امتیاز حمایتی بنیاد است. حضور در مراسم‌های بنیاد و بهره‌مندی از سایر تسهیلات کوچک و بزرگ بنیاد بخش دیگر کارهای حمایتی است ولی بخش عمده‌اش استفاده تسهیلات توانمند‌سازی برای طی کردن مسیر نخبگی و تسهیلات فرهنگی رفاهی است.

سرپرست دفتر پایش و شبکه سازی مستعدان و آینده سازان بنیاد ملی نخبگان افزود: بنیاد ملی نخبگان سال‌ها می‌خواست از دایره علم خارج شود و می‌دانست نخبگی و ساحت‌های نخبگی فقط معطوف به علم و فناوری نیست. سند راهبردی کشور در مورد نخبگان هم بر این موضوع تاکید کرده است. به همین دلیل به شناسایی مستعدان برتر هنری مثل بقیه حوزه‌های تخصصی دیگر نیاز بود و این مهم در این دوره انجام شد و نکته مهم دیگر روش شناسایی نخبگان بود که ما مدل رجوع به رویدادهای معتبر و نهادهای معتبر را اولویت قرار دادیم.

امجدی خصوص سازوکار شناسایی و پرورش نخبگان هنری، تاکید کرد: بعد از اینکه بنیاد تصمیم گرفت به ساحت‌های جدید ورود کند، قدم اول تشکیل دفتر پایش و شبکه‌سازی مستعدان در معاونت مستعدان و آینده‌سازان بود، قدم دوم استخراج مدلی برای شناسایی افراد بود، ما مدل‌های مختلف برای شناسایی داریم مثل مدل‌های فراخوانی یا مدل‌های منفعلانه که افراد خودشان را معرفی می‌کنند و بعد ما بررسی می‌کنیم ‌و با آنها ارتباط پیدا می‌کنیم ولی ما بین این مدل‌ها مدل فعالانه را انتخاب کردیم و بنیاد تصمیم گرفت خودش به صورت فعالانه مستعدها را پیدا کند و بهترین روش در این مسیر رفتن به سمت رویدادهای معتبر بود.

وی ادامه داد: رویدادهای معتبر مسیر داوری‌های مطول و مفصلی دارد و پوششان در سطح ملی قابل قبول است و بخاطر معروف بودنشان بعضاً کل کشور از برگزاری این رویداد اطلاع دارند و این موضوع، مسئله عدالت را در شناسایی استعدادها برطرف می‌کند. بعد از این‌ها ما به سراغ نهادهای معتبر رفتیم نهادهایی که پراکندگی‌شان از ریزترین دستگاه‌های دولتی کشور بیشتر است و به عنوان مثال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بیش از هزار و صد شعبه در کشور دارد یا حوزه هنری به همین ترتیب، این گستردگی و پراکندگی و از طرفی روشی برای شناسایی استعدادها و معرفی‌شان به بنیاد خودش می‌توانست یک نهاد را در زمره مسیرهای ورودی بنیاد قرار دهد و این نهادهای معتبر دومین مسیر برای شناسایی استعدادهای برتر هستند.

امجدی درخصوص میزان استقبال در گونه‌های مختلف هنری گفت: به‌ خاطر اینکه بنیاد به تازگی این کار را شروع کرده نمی‌توان دقیقاً گفت که چه حوزه‌ای بیشترین استقبال را داشته است چون اولین جشنواره‌ای که در شواری هنری به رسمیت شناخته است دوره سی‌ام و سی‌ویکم بنیاد جشنواره تجسمی جوانان است. به همین دلیل ما هنوز تجربه کافی در این زمینه نداریم که بتوانیم نظر بدهیم اما در حوزه هنرهای تجسمی حدس من این است که هنرهایی که به اصالت ایرانی بودن ما  وابستگی بیشتری دارد احتمالاً هم شلوغ‌تر باشد و هم در قابلیت استعداد‌پروری با بنیاد هم مرتبط‌تر باشد.

وی درباره میزان تاثیرگذاری جشنواره‌های هنری بر جوانان و رشد آنها، اظهار داشت: اینجا ما دو مسئله داریم یعنی یک فرایند مرغ و تخم‌مرغی است یعنی یک فرایند وابسته به هم است. مثلاً جشنواره تجسمی جوانان دوره در دوره سی‌ویکم است و خود جشنواره سعی کرده به یک بلوغی برسد و تجربه انباشته خوبی وجود دارد و برای جامعه هنرهای تجسمی تا حد زیادی شناخته شده است و برگزیده شدن در آن برای شرکت‌کنندگان اعتبار دارد. بنیاد نخبگان برای اینکه اعتبار بیشتری به این جشنواره‌ها بدهد و سعی می‌کند تعداد آثار ورودی به جشنواره را بیشتر بکند و این باعث می‌شود که برای انتخاب بهترین‌ها که خط قرمز اصلی بنیاد است، موفقیت بیشتری  داشته باشد. هر چه ورودی آثار به جشنواره بیشتر باشد شناسایی بهترین‌ها دقیق‌تر صورت می‌گیرد و بنیاد خیالش راحت‌تر است که جامعه بیشتری را برای رصد کردن و شناسایی کردن پوشش داده است. برای همین حضور بنیاد ملی نخبگان می‌تواند خیلی به جوانان در این جشنواره کمک کند از طرفی هم به مرور این جشنواره‌ها می‌تواند ابزارهای بسیار مهمی شوند برای شناسایی دقیق‌تر مستعدان و پرورش آنها.

امجدی تصریح کرد: مسیر نخبگی،‌ مسیری است که توانمندساز فرهنگی است و کارش این است که به بلوغ فرهنگی و هنری این افراد کمک کند. ما در کشور جشنواره‌ها و رویدادهای خوب داشتیم ولی برای بعدش فکری نداشتیم، برگزیدگان وقتی برگزیده می‌شدند هیچ فکری در موردشان نداشتیم که آن‌ها را به سمت چه مسیری می‌خواهیم هدایت بکنیم بنیاد آمد تا حد زیادی این مسأله را از سر راه بردارد. الان بنیاد حداقل برای قشری که در رویدادهای معتبر می‌توانند خودشان را به عنوان استعداد بشناسانند در مورد آنها برنامه‌ای دارد که این برنامه همان چیزی است ما تحت عنوان مسیر نخبگی می‌شناسیم، مسیر نخبگی راهی است که توانمندساز است و تمام تلاشش این است که به بلوغ این بچه‌ها در مسیر حرفه‌ای خودشان بیانجامد.

خبرنگار: غزاله صوفیانی