بر اساس جدیدترین داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، بیش از ۱۱۸۰۰ مورد تایید شده آبله میمون در امریکا و حدود ۳۶۵۰۰ عفونت در سراسر جهان وجود دارد. در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۲، سازمان جهانی بهداشت(WHO) شیوع جهانی آبله میمون را یک اورژانس بهداشت عمومی و نگرانی بین‌المللی اعلام کرد.

به گفته متخصصان آبله میمون و آبله ارتباط تنگاتنگی با هم دارند بنابراین واکسن‌های آبله می‌توانند در برابر ویروس آبله میمون که به سرعت در حال گسترش است نیز کارآیی و تاثیر داشته باشند. توزیع این واکسن‌ها در حال حاضر برای برخی از افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند، در حال گسترش است.

 دکتر فرانک اسپر، و دکتر تد ام. راس، متخصصان بیماری‌های عفونی در حال بررسی و تجزیه و تحلیل چگونگی تاثیر واکسن‌های فعلی بر ویروس آبله میمون هستند. 

آیا واکسن آبله میمون وجود دارد؟

تقاطع بین آبله میمون و آبله به این معنی است که برنامه پیشگیری برای آن‌ها نیز مطابقت دارد. بر اساس مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های عفونی آمریکا یا همان CDC، واکسن‌های آبله تا ۸۵ درصد در پیشگیری از آبله میمون موثر هستند.

دکتر اسپر توضیح می‌دهد: این اعضای خانواده‌های ویروس آبله به قدری با هم مرتبط هستند که اگر در برابر هر یک از آن‌ها واکسینه شوید، نسبت به سایر آبله‌ها نیز محافظت خواهید شد. شاید تعجب کنید اگر بگوییم آبله مرغان که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود، علیرغم نامش، عضوی از ویروس‌های خانواده آبله نیست، بنابراین، ابتلا به آبله مرغان و یا تزریق واکسن آن نمی‌تواند به معنای مصونیت در برابر آبله میمون باشد. از آنجایی که ما طی ۵۰ سال گذشته افراد در برابر آبله واکسینه نشده‌اند، تقریبا نیمی از جمعیت فعلی جهان در برابر آبله یا به طور کلی آبله میمون مصونیت ندارند.

دکتر راس می‌گوید: نوجوانان، جوانان ۲۰ و ۳۰ ساله احتمالا مستعدترین جمعیت به آبله میمون هستند.

تولید واکسن اصلی آبله در سال ۱۹۷۸ متوقف شد. پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، آمریکا و سایر دولت‌ها به دلیل نگرانی‌های بیوتروریسم شروع به ایجاد انبار‌های واکسن از جمله آبله کردند. این امر منجر به تولید دو واکسن جدید آبله شد که اکنون برای مبارزه با آبله میمون استفاده می‌شود.

طبق CDC، هر دو واکسن در صورت تجویز درست، می‌توانند در برابر آبله میمون محافظت کنند. واکسینه شدن در عرض ۴ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض آبله میمون ممکن است به جلوگیری از عفونت یا کاهش شدت آن کمک کند.

دو نوع واکسن علیه آبله و آبله میمون امروزه واکسن ACAM۲۰۰۰ و واکسن JYNNEOS هستند.

واکسن ACAM۲۰۰۰

واکسن ACAM۲۰۰۰ تنها به یک دوز نیاز دارد. دکتر اسپر می‌گوید: این اساسا واکسنی است که ما برای مدتی طولانی مصرف کرده‌ایم که به شانه فرد تزریق شده و باعث عفونت در آن ناحیه می‌شود، سپس سیستم ایمنی شما آن را از بین می‌برد و یاد می‌گیرد که چگونه در برابر آبله و هر ویروس آبله دیگری که در اطراف ظاهر می‌شود، مانند آبله میمون محافظت کند.

اما خطرات بیشتری با این واکسن همراه است، زیرا ویروس می‌تواند تکثیر شده و به سایر قسمت‌های بدن شما نیز سرایت کند. اگر واکسن ACAM۲۰۰۰ را دریافت می‌کنید، باید هنگام مراقبت از محل واکسن احتیاط کنید و تماس نزدیک پوست به پوست با دیگران نداشته باشید؛ باید ۲۸ روز از زمان تزریق بگذرد تا مصونیت کامل ایجاد شود. 

ACAM۲۰۰۰ برای کودکان زیر ۱ سال، افرادی که باردار هستند یا افرادی که با موارد زیر زندگی می‌کنند توصیه نمی‌شود:

بیماری قلبی، بیماری چشمی که با استروئید‌های موضعی درمان می‌شود، اختلالات نقص ایمنی، از جمله HIV، درماتیت آتوپیک (اگزما) یا سابقه بیماری‌های پوستی حاد یا لایه بردار.

واکسن JYNNEOS

واکسن جدیدتر JYNNEOS (همچنین به عنوان Imvamune® یا Imvanex® شناخته می‌شود) توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۱۹ برای پیشگیری از آبله و آبله میمون در بزرگسالان مجوز دریافت کرد. اگر نقص ایمنی داشته باشید یا هر یک از شرایط فوق را داشته باشید، این واکسن می‌تواند ایمن‌تر باشد. 

دکتر اسپر تاکید می‌کند: این واکسن در اصل تنها به داخل پوست می‌رود و تکثیر نمی‌شود، پس از تزریق، سیستم ایمنی شما یاد می‌گیرد که چگونه از خود در برابر آن ویروس محافظت کند و بسیار شبیه به واکسن آنفلوآنزاست».

این واکسن عوارض جانبی کمتری دارد و باید دو دوز با فاصله چهار هفته تزریق شود. دو هفته پس از دوز دوم، شما کاملا مصون هستید. در حال حاضر عرضه محدودی از JYNNEOS وجود دارد، اما انتظار می‌رود در چند ماه آینده تعداد بیشتری از آن‌ها عرضه شود.

آیا آبله میمون همان آبله است؟

آبله میمون و آبله در واقع متفاوت هستند، اما آن‌ها در واقع خواهر و برادر‌های یک خانواده به نام ارتوپاکس ویروس (یا ویروس آبله) هستند با این تفاوت که آبله میمون شدت کمتری دارد و به ندرت کشنده است.

دکتر راس می‌گوید: بیشتر افرادی که به آبله میمون مبتلا می‌شوند، یک بیماری خفیف خواهند داشت. احتمالا تعداد زیادی از افراد آلوده هستند و متوجه نمی‌شوند، زیرا علائم جزئی داشته و فقط یک یا دو ضایعه پوستی دارند. این بیماری معمولا نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. آبله میمون می‌تواند در کودکان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، شدیدتر باشد.

مانند آبله، آبله میمون نیز ویروسی است که از طریق تماس نزدیک پوست به پوست با فردی که مبتلا به زخم است و مایعات دهانی یا قطرات تنفسی پخش می‌شود.

آبله یک بیماری خطرناک‌تر از آبله میمون است و باعث ایجاد تاول‌های چرکی در سراسر بدن شما می‌شود. در سراسر جهان، آبله رسما در دسامبر ۱۹۷۹ ریشه کن شده است.

چه کسانی می‌توانند واکسن آبله میمون را دریافت کنند؟

در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای واکسیناسیون عمومی عمومی وجود ندارد. دو واکسن مجاز موجود فقط برای پیشگیری از آبله میمون توصیه می‌شوند: یک کادر درمانی که از نزدیک با ارتوپاکس ویروس‌ها کار می‌کند و سربازان.

برای اکثر افراد، این بدان معناست که شما هنوز نمی‌توانید برای دریافت واکسن به مطب پزشک خود بروید، اما اگر فکر می‌کنید ممکن است در معرض آبله میمون بوده اید، با پزشک خود تماس بگیرید تا در مورد واجد شرایط بودن و در دسترس بودن واکسن صحبت کنید.

دکتر اسپر می‌گوید: اگر نگران این هستید که ممکن است به آبله میمون مبتلا شوید، آزمایش‌هایی وجود دارند که  می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن از ابتلای خود مطلع شوید. اگر واکسن را ظرف چهار روز پس از قرار گرفتن در معرض آن دریافت کنید، در واقع می‌توانید از ایجاد بیماری آبله میمون جلوگیری کنید، یا اگر آن واکسن را در عرض دو هفته پس از قرار گرفتن در معرض آن دریافت کنید، ممکن است از عفونت جلوگیری نشود، اما می‌توانید از شدت عفونت بکاهید.

آیا تزریق واکسن آبله در گذشته، می‌تواند از فرد محافظت کند؟ 

ممکن است از خود بپرسید که آیا واکسیناسیون قبلی برای آبله هنوز هم می‌تواند از شما در برابر شیوع فعلی آبله میمون محافظت کند یا خیر؟ پاسخ این است که واکسیناسیون قبلی علیه آبله ممکن است شدت آبله میمون را کاهش دهد، اما هیچ تضمینی وجود ندارد.

دکتر اسپر می‌گوید: ما باور نداریم که واکسن قبلی از ابتلای شما به عفونت جلوگیری کند. این به این دلیل است که حتی اگر واکسن ضد آبله را از قبل دریافت کرده باشید، ممکن است این محافظت به مرور زمان از بین رفته باشد.

دکتر اسپر توضیح می‌دهد: اگر قبلا واکسن آبله زده‌اید، احتمالا کمتر احتمال دارد که دچار نوع حاد این بیماری شوید، اما احتمالا برای جلوگیری از خود عفونت کافی نیست.

چگونه می‌توانیم از خود در برابر آبله میمون محافظت کنیم؟

علاوه بر واکسینه شدن در صورت کاندید شدن، CDC این مراحل را برای محافظت از خود در طول شیوع آبله میمون توصیه می‌کند:

از تماس نزدیک و پوست به پوست با افرادی که راش‌هایی شبیه آبله میمون دارند، خودداری کنید.
جای تاول‌های فردی مبتلا را لمس نکنید.
با کسی که به آبله میمون مبتلا است، روبوسی نکنید و او را در آغوش نگیرید.
ظروف غذا یا فنجان فرد مبتلا را جدا کنید. 
به رختخواب، حوله یا لباس فردی که آبله میمون دارد دست نزنید.
دست‌های خود را اغلب با آب و صابون بشویید یا از ضدعفونی کننده‌های الکلی استفاده کنید.

بیشتر بخوانید 

هنوز مطالعات در مورد آبله میمون ادامه دارد اما تا اینجا واکسن‌های گذشته علیه آبله موثر بوده‌اند. اگر فکر می‌کنید ممکن است شما یا یکی از نزدیکانتان به آبله میمون مبتلا شده باشید، با پزشک خود تماس بگیرید تا دریابید که آیا می‌توانید واکسینه شوید خیر. 

منبع: clevelandclinic