برای قبیله «وایو»، لوئیس دیاس چیزی فراتر از یک فوتبالیست است. ستاره چهارگانه لیورپول، متولد و بزرگ شده در قلب بزرگترین جامعه بومی کلمبیا، نماد مقاومت، امید و افتخار برای مردمش است.
خاویر روخاس اوریانا، سخنگوی وایو، به نشریه «سان» گفت: «لوئیس نمونه زنده انعطاف‌پذیری و قدرت ما به عنوان یک قوم اجدادی است. دیدن یکی از ما که با شایستگی و تلاش خود به اوج می‌رسد و بر موانعی که زندگی سر راهمان گذاشته غلبه می‌کند، قلب‌مان را به وجد می‌آورد. ما به شدت به او افتخار می‌کنیم.»
قبیله
قبیله وایو در شبه جزیره گواخیرا زندگی می‌کنند، منطقه‌ای بیابانی که در شمال کلمبیا و شمال غربی ونزوئلا قرار دارد. آن‌ها از خودمختاری در برابر قوانین هر دو کشور برخوردارند، اما این آزادی بهای سنگینی را به همراه داشته است. زمین آن‌ها به خاطر منابع طبیعی‌اش بی‌رحمانه مورد بهره‌برداری قرار گرفت. دیاس در شهر بارانکاس بزرگ شد که در سایه کریون، بزرگترین معدن زغال سنگ روباز در آمریکای لاتین قرار دارد.
دیاس در پاسخ به این سوال که اعتماد به نفس خود را از کجا آورده، گفت: «از لا گواخیرا. از ریشه‌هایم. من همیشه در شهرم، در وطنم فوتبال بازی می‌کردم. آن‌ها ویژگی‌های من هستند، چیزهایی که امروز دارم را به من القا کردند و حالا خیلی بیشتر رشد کرده‌ام. این بازی من است. هر بازی یک انتقام است. من می‌دانم ارزشش چقدر است و باید از هر لحظه و هر دقیقه‌ای که دارم استفاده کنم.»
فقر
در حالی که مردم جاهای دیگر از مزایای چنین صنایعی بهره می‌برند، بسیاری از وایوها بدون دسترسی به آب تمیز، غذای کافی یا استانداردهای اولیه مراقبت‌های بهداشتی و آموزشی زندگی می‌کنند. روخاس گفت: «جامعه ما بالاترین نرخ فقر، سوءتغذیه، تبعیض، سوءاستفاده و بی‌عدالتی را دارد. به هر کجا که نگاه کنید یک تصویر تیره و تار می‌بینید. بزرگ شدن در میان گرسنگی و تشنگی آسان نیست. داشتن امکان غلبه بر این وضعیت بدون فروختن روح خود به شیطان. تعداد کمی از ما می‌توانیم چنین کاری انجام بدهیم. نقش لوئیس در افزایش آگاهی نسبت به مشکلاتی که وایو با آن‌ها مواجه است بسیار مهم است، زیرا او و خانواده‌اش سختی‌های نابرابری، تبعیض و رها شدن را مستقیماً تجربه کرده‌اند.»
اوج‌گیری
دیاس در کودکی آنقدر لاغر بود که او را فیدیو (نودل) صدا می‌زدند. مربی جان دیاس، نوجوانی «دست و پا چلفتی و دچار سوءتغذیه» را به یاد می‌آورد که در آزمونی برای حضور در تیم نوجوانان متشکل از بازیکنان جوامع بومی کلمبیا حاضر شد. اما مهارت‌های این نوجوان همه از جمله اسطوره کلمبیا، کارلوس والدراما را تحت تاثیر قرار داد.
پس از به ثمر رساندن ۷ گل در کوپا سودآمریکانا د پوئبلوس ایندیگناس ۲۰۱۵، حرفه دیاس شروع به اوج گرفتن کرد. اتلتیکو جونیور او را به صورت قرضی به بارانکیا فرستاد، جایی که او را تحت رژیم غذایی ویژه قرار دادند تا ۱۰ کیلوگرم وزن اضافه کند. دیاس در سال ۲۰۱۹ از اقیانوس اطلس عبور کرد و به پورتو پیوست و در ژانویه به لیورپول رفت.
مشکلات همیشگی
اما در شهر و دیارش، نسل بعدی با همان مشکلاتی روبه‌روست که او با آن‌ها دست به گریبان بود. خوان پاپیه، محقق آمریکایی در دیده‌بان حقوق بشر، گفت: «کودکان وایو هنوز در ایالت لاگواخیرا در شمال شرقی کلمبیا به دلیل سوء تغذیه می‌میرند. بسیاری از مردم در فقر شدید زندگی می‌کنند، دسترسی کافی به آب و غذا ندارند، و از پیامدهای سوءمدیریت و فساد گسترده توسط مقامات دولتی زجر می‌کشند، بحرانی که در طول همه‌گیری کووید-۱۹ بدتر شد.»
روخاس گفت: «شاید برادر ما بهترین نمونه‌ای باشد که داریم و در تورهای‌مان در سراسر قلمرو رزرواسیون مدیا و آلتا گواخیرا بیشتر درباره‌اش صحبت می‌کنیم. سخت‌کوشی او با تواضع، انضباط و استقامتش، فرزندان و جوانان ما را به رویاپردازی و مبارزه واداشته است. لوئیس دیاس در حال احیای آن قدرت و آن روحیه‌ای‌ست که در حال نابودی بود. او به ما اجازه می‌دهد تا اتهاماتی را که به ما وارد می‌شود رد کنیم. ما در این شرایط ناشایست برای لذت، یا از روی تنبلی یا فرصت‌طلبی زندگی نمی‌کنیم. لوئیس دیاس‌های زیادی در این قلمرو وجود دارند که تشنه حمایت و فرصت هستند.»
و در حالی که دیاس تلاش می‌کند لیورپول را به سمت یک چهارگانه تاریخی هدایت کند، وایو نظاره‌گر خواهد بود و امیدوار است که «مالیوا»، خدای خالق آن‌ها، بتواند او را به قله‌های مرتفع‌تری هدایت کند. روخاس گفت: «هر جا که سیگنال تلویزیون برسد، ما پر از غرور خواهیم بود و پیراهن بهترین تیم جهان را از هیجان خیس عرق خواهیم کرد. ما همواره از مالیوا و اجدادمان می‌خواهیم که او را راهنمایی کنند و همچنان به او قدرت بدهند تا بهترین در جهان باشد.»
