گروه تجسمی خبرگزاری هنر ایران: جواد علیزاده، از کاریکاتوریست ها و هنرمندان پیشکسوت در گفت‌وگو با هنرآنلاین درخصوص برپایی نمایشگاه کاریکاتور «بوفی که خیلی هم کور نبود»، گفت: اولین کارهایم را سال ۱۳۵۶ یعنی ۲۶ سال پس ازمرگ هدایت شروع کردم، چون هدایت سبک  زندگی خاص خودش را داشت همین موضوع نوشته‌های تلخش مورد توجه جوانان قرارگرفته بود.

وی با اشاره به اعتقاد کلی خودش در مورد نوشته صادق هدایت اذعان داشت: معمولاً کسی که نوشته‌های تلخی دارد بیشتر طرفدار پیدا می‌کند و این مطلب طبیعی است، من هم جذب هدایت شدم. آن زمان برخی می‌گفتند، نوشته‌های هدایت افراد را دچار افسردگی و خودکشی می‌کند اما من چنین اعتقادی نداشتم. 

وی در ادامه نوشته‌های هدایت را اینگونه ارزیابی کرد: نوشته‌های صادق هدایت می‌تواند ضد افسردگی باشد یعنی زمانی که شما دچار افسردگی می‌شوید اگر کتاب هدایت را مطالعه کنید، می‌بینید قهرمانان داستان او آدم‌های بدبخت و بیچاره‌ای هستند و شما قدر زندگی‌ خودتان را می‌فهمید. وظیفه یک سبک از هنر و ادبیات یعنی طنز سیاه همین است که ما را به سختی‌ها و تلخی‌های زندگی عادت دهد.

وی ادامه داد: همانگونه که سینمای سیاه و ابزورد وجود دارد، در کاریکاتور هم طنز سیاه داریم. زمانی که آدم گریه می‌کند با گریه کردن آرام می‌شود. این سبک از ادبیات و هنر هم چنین خاصیتی دارد ضمن اینکه ما همه آدم‌ها می‌دانیم بالاخره روزی خواهیم مرد با این حال زندگی می‌کنیم اگر به خاطر مرگ که روزی در انتظار ماست دست از کار می‌کشیدیم اصلا سنگ روی سنگ بند نبود؛ بنابراین انسان چنین خصلتی دارد که سرنوشت تلخ خودش را به فراموشی بسپارد و یا با آن کنار بیاید. این سبک از هنر شما را به تلخی‌های زنگی عادت می‌دهد تا شما راحت‌تر با آن کنار بیایید.

علیزاده درباره آثار به نمایش درآمده در این گالری گفت:  ۳۰ اثر به نمایش درآمده که سه تا از آنها اجرا جدید همان کارهای قدیمی‌ام بود و با اجرا جدید به معرض دید عمومی درآمد.

این هنرمند در مورد واکنش بازدیدکنندگان به کارهایش افزود: اکثر کارها مورد استقبال خوبی قرار گرفت و واکنش‌ها نسبتا بد نبود به این دلیل که کارها در زمان جوانی من کشیده شده بود و من درصدد بودم پیام خود را به نسل جوان برسانم که انرژی جوانی جرقه‌هایی به ذهن آدم می‌زند که در هر عرصه هنری که باشد باید قدر آن را دانست.

علیزاده در ادامه با بیان اینکه پیش از کشیدن طرح‌ها درباره شخصیت‌های صادق هدایت مطالعه کرده بودم، گفت: هدایت داستان‌های سیاه و تلخ زیاد داشت، اسم یکی از کتاب‌هایش هم بوف کور بود و «جغد» در کتاب او نقش بسیار مهمی داشت و من وقتی عکس‌های قدیمی او با کلاه شاپو نگاه کردم، آن را به همراه جغد اجرا کردم.

این کاریکاتوریست علت استفاده از عنوان «بوفی که کور نبود» برای این نمایشگاه را اینگونه بیان کرد: به دلیل اینکه یکسری طنزهای کوتاه می‌نویسم و در کارهایم از بازی با کلمات استفاده می‌کنم عنوان را خودم انتخاب کردم، بوف کور خیلی معروف است من هم در پست اینستاگرامی که گذاشتم بر اساس آن طرحی که یک جغد کوری روی شانه‌های هدایت نشسته و هر دویشان عینک دودی زده‌اند این طرح را گذاشتم بوفی که زیاد هم کور نبود. بعد زیر عکس هم توضیحی دادم، اگر زیر عکس را نگاه بکنید احساس نمی‌کنید هردو کور هستند احساس می‌کنید هر دو دارند به جایی نگاه می‌کنند ولی حالت نگاهشان در عکس طوری است که به افق آینده ایران نگریسته‌اند. شاید به آینده نگاه می‌کنند؛ نگاهی تلخ که تصمیم گرفتم این را بگذارم که یک حالت طنزی دارد که آن بوف خیلی معروف را به نوعی تحت‌الشعاع قرار می‌دهد یعنی بوف خیلی کور نبوده، بلکه نگاه عمیقی به قضایا داشته است.

وی ادامه داد: اگر فرصت کافی داشتم شاید درباره شخصیت‌های ادبی مانند سهراب سپهری و فروغ هم کار می‌کردم منتهی صادق هدایت اولین تجربه‌ام بود و بعد از آن برای اجرا این جنس از کارها فرصت نداشتم. از این بابت تمام وقت و زمانم را گذاشتم روی صادق هدایت در عین حال اینکه من در آن مقطع در مطبوعات کار می‌کردم و فرصت نداشتم روی چهره‌های ادبی ایران کار کنم.

علیزاده درخصوص فعالیت مطبوعاتی‌اش گفت: من بیشتر ژورنالیستی و فکاهی کار می‌کردم و همیشه نگاه من به زندگی اینگونه بود که زندگی ترکیبی از کمدی و تراژدی است و باید به هر دو جنبه اشاره کنیم من طبق روحیه‌ای که داشتم هم به جنبه‌های تلخ و شاد طنز اشاره کردم.

وی در ادامه با اشاره به انتشار مجله طنز و کاریکاتور گفت: من عاشق انتشار مجله بودم و با کار کردن هم خودم وهم مخاطبان را تسکین می‌دادم و از طرفی هم حوصله برگزاری نمایشگاه را نداشتم و فقط چند نمایشگاه گروهی شرکت کردم و دلیل کلی آن هم برمی‌گردد به اینکه اهل صحبت نیستم. حالا دیگر پیش آمد و این نمایشگاه هم بعد از سال‌ها کار کردم.

علیزاده درباره فعالیت این روزهایش خاطرنشان شد: گاهی وقت‌ها برای بعضی از روزنامه‌ها کار می‌کنم و از حرفه اصلی‌ام دور نشده‌ام ولی دیگر مجله منتشر نمی‌کنم به این دلیل که خسته شدم.

وی تفاوت نوع نگاه به آثار صادق هدایت در گذشته و حال را اینگونه بیان کرد: به نظر من آدم‌ها هنوز بر این باور هستند که صادق هدایت روحیه منفی‌نگری دارد البته این موضوع بستگی به نوع تفکر افراد هم دارد، من می‌خواستم چه در دوره قبل و چه در دوره جدید دیدگاه‌ها را نسبت به هدایت نرم‌تر کنم.

این هنرمند پیشکسوت درباره انتقال تجربیات به نسل جدید و استعدادیابی گفت: از همان ۳۰ سال پیش مشخص شد که دیدگاه من در استعدایابی‌ درست بوده است؛ هنرجوهایی که در مسابقات کاریکاتور کشوری شرکت کرده بودند و من آنها را برنده اعلام کرده بودم، آینده خوبی در این حرفه داشتند و بیشترشان را خودم آموزش دادم و از مجله من شروع به کار کردند و اکنون کاریکاتوریست‌های معروف و مطرحی هستند.

خبرنگار: غزاله صوفیانی