سخنگوی دولت، دیروز در سخنانی مبهم تلویحا خبر از حذف یارانه نان داده است. این جملات مبهم سخنگوی دولت می‌تواند مشکلات فراوانی را برای مردم ایجاد کند. در روزهایی که مردم تحت فشار شدید اقتصادی به سر می‌برند، شنیدن سخنان مبهم و دوپهلو از سوی مقامات دولتی، نه تنها آرام‌بخش نیست، بلکه موجی از نگرانی […]
در روزهایی که مردم تحت فشار شدید اقتصادی به سر می‌برند، شنیدن سخنان مبهم و دوپهلو از سوی مقامات دولتی، نه تنها آرام‌بخش نیست، بلکه موجی از نگرانی و اضطراب را در میان اقشار مختلف جامعه ایجاد می‌کند.
سخنگوی دولت دیروز در حاشیه جلسه دولت اعلام کرده است که «اگر قرار باشد یارانه نان حذف شود، تدابیری پیش‌بینی خواهد شد تا مردم آسیب نبینند» وی همچنین افزوده که «دولت با نان مردم شوخی نمی‌کند».
با این حال، تأکید بر احتمال حذف یارانه و همزمان وعده «تدابیر جبرانی» سوالات جدی را برمی‌انگیزد. اگر واقعاً نان مردم خط قرمز است، پس چرا اصلاً بحث حذف یارانه آن مطرح می‌شود؟
* ابهام‌گویی، نشانه نبود شفافیت
وقتی درباره حیاتی‌ترین کالای سبد مصرفی خانوار، یعنی نان، چنین مبهم صحبت می‌شود، این نگرانی به وجود می‌آید که تصمیم‌گیران یا از ارائه واقعیت به مردم واهمه دارند یا خود نیز به قطعیت نرسیده‌اند. هر دو حالت خطرناک است. نبود شفافیت نه تنها اعتماد عمومی را سلب می‌کند، بلکه زمینه‌ساز شایعه‌سازی و تشویش اذهان عمومی می‌شود.
* تدابیر جبرانی؛ تجربه‌های تلخ گذشته
جمله «تدابیری اندیشیده خواهد شد تا مردم آسیب نبینند» جمله‌ای آشنا و تکراری است که در سال‌های اخیر بارها شنیده‌ایم؛ از حذف ارز ترجیحی گرفته تا افزایش قیمت حامل‌های انرژی. اما نتیجه چه بود؟ افزایش چشمگیر قیمت کالاهای اساسی، کوچک‌تر شدن سفره مردم و رشد بی‌رویه خط فقر. آیا تضمینی وجود دارد که «تدابیر» این‌بار اثرگذار باشد؟
*آیا دولت به آثار اجتماعی این تصمیم آگاه است؟
نان، صرفاً یک کالای اقتصادی نیست؛ نماد عدالت اجتماعی و پایه اصلی امنیت غذایی جامعه است. حذف یا کاهش یارانه آن، بدون ایجاد سازوکار دقیق و شفاف حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، به معنای فشار مضاعف بر خانواده‌هایی است که همین حالا نیز برای تأمین نیازهای اولیه خود با چالش مواجه‌اند.
*جایگزینی یارانه با سرمایه‌گذاری زیرساختی؛ یک اشتباه رایج
این که دولت قصد دارد بودجه یارانه نان را صرف امور زیرساختی کند، در نگاه اول منطقی به نظر می‌رسد، اما واقعیت این است که در یک اقتصاد بحران‌زده، اولویت با معیشت مردم است. هیچ پروژه عمرانی یا توسعه‌ای بدون رضایت و همراهی مردم به سرانجام نخواهد رسید. توسعه پایدار بر پایه رفاه نسبی مردم شکل می‌گیرد، نه بر حذف نان از سفره‌شان.
ختم کلام آنکه…
حذف یا کاهش یارانه نان، با هر توجیهی، یک تصمیم عمیقاً اجتماعی و سیاسی است. نمی‌توان آن را در قالب اعداد و ارقام بودجه‌ای سنجید. دولت اگر به دنبال اصلاح اقتصادی است، باید از شفاف‌سازی، جلب اعتماد عمومی، اصلاح سیستم‌های نظارتی و کاهش هزینه‌های غیرضروری خود آغاز کند. آزمون و خطا با نان مردم، نه پذیرفتنی است، نه قابل بخشش.
