مهدی کدخدازاده دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی به سوالات خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره سرانه دندانپزشک در ایران، تعداد دانشجویان دندانپزشکی، بالا بودن هزینه‌های دندانپزشکی پاسخ داد.

باشگاه خبرنگاران جوان: تعداد دانشجویان و دانشکد‌های دندانپزشکی زمان انقلاب چقدر بوده و اکنون به چه تعداد رسیده است؟

کدخدازاده: «در سال ١٣۵٨، ۵ دانشکده دندانپزشکی داشتیم که در سال ٧٨ این تعداد به ١٨ می‌رسد و حالا تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی به بیش از ۴٠ رسیده است و در دو دهه گذشته تعداد دانشکده‌ها بیش از ٢ برابر شده است. در ابتدای انقلاب ما یک هزار دانشجوی دندانپزشکی داشتیم و اکنون ما بیش از ١۵ هزار دانشجو داریم، همچنین یک هزار و ٢٢١ نفر رزیدنت تخصصی در کشور مشغول به تحصیل و ارائه خدمات هستند.

رشد تعداد دانشکده‌ها کیفیت آموزش دندانپزشکی را تحت تاثیر قرار داده است، زیرا به نسبت رشد تعداد دانشکده ها، امکانات که تجهیزات و هیات علمی ماندگار و جذب دانشگاه‌ها نشده است و در دانشکده‌های نوپا با چالش کمبود جدی هیات علمی ماندگار مواجه هستیم؛ قوانین سختگیرانه موجود هم همه هیأت علمی‌ها را از دانشگاه جداکرده است و بزودی دانشگاه‌ها خالی از اساتید باتجربه خواهند شد.

برای مثال این موضوع در دانشکده‌هایی همچون بوشهر، اراک، بندرعباس و ایلام و… بطور محسوس قابل درک است. اصلا دانشکده بوشهر دانشکده نیست و در واقع یک سوله را چند یونیت گذاشته اند که تعداد یونیت‌ها هم متناسب با دانشجویان نیست؛ و به هیچ وجه در شان نخبگان این جامعه نیست. در آخرین نشست شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی ما مصوب کردیم که برای ارتقا کیفیت آموزش دندانپزشکی بطور جدی برنامه ریزی انجام شود که مقدمات آن مانند آزمون صلاحیت بالینی و… در حال طراحی و اجراست.

یکی از چالش‌ها در بحث خدمت رسانی و دسترسی به دندانپزشک توزیع دندان پزشک است؛ البته در بسیاری از کشور‌ها توزیع دندانپزشک نامتوازن بوده و در کشور ما نیز همین گونه است، در زمان انقلاب یک هزار و ٢٠٠ دندانپزشک در تهران و ۴٠٠ دندانپزشک در سایر استان‌ها داشتیم و اکنون بنابر اعلام سازمان نظام پزشکی ۴٢ هزار و ۶۵۵ نفر دندانپزشک ثبت شده است که البته تعدادی مهاجرت کرده و تعدادی فوت شده‌اند.

سالانه نزدیک به ٢ هزار دندانپزشک فارغ التحصیل می‌شوند، از طرفی سالانه بین ٣۵٠ تا ۴٠٠ نفر دندانپزشک فارغ التحصیل از خارج کشور وارد و به جمع دندانپزشکان کشور اضافه می‌شوند».

باشگاه خبرنگاران جوان: سرانه دندانپزشک در ایران در مقایسه با جهان چگونه است؟

کدخدازاده: «اکنون سرانه دندانپزشک در کشور ۵ نفر به ازای هر ١٠ هزار نفر تخمین زده می‌شود و این سرانه در آمریکا ۶.١ بوده و پیش بینی ما این است که با همین ظرفیت پذیرش دانشجوی دندانپزشکی موجود در سال ١۴٠٨ به ۶.١ خواهیم رسید و به همین دلیل نیاز به تربیت دندانپزشک مازاد نیست.

برای حل مشکل توزیع متوازن که اشاره شد باید عرض کنم ما از سال ۱۳۹۲ بر اساس قانون عدالت آموزشی، بومی گزینی در پذیرش دانشجوی دندانپزشکی اجرایی شده است و سالانه حدود ٢٠٠ تا ۳۰۰ نفر فارغ التحصیل می‌شوند که می‌بایست به مناطق کمتر برخوردار خدمت کنند و از سال ٩٢ تاکنون یک هزار و ٨۶۶ نفر از این امتیاز استفاده کرده و از ٢ سال پیش این گروه دندانپزشکان فارغ التحصیل شده‌اند تا توزیع دندانپزشک در کشور و دسترسی مردم در مناطق محروم اصلاح شود؛ البته می‌توانیم در قالب همین ظرفیت پذیرش موجود بومی گزینی برای مناطق کمتر برخوردار را افزایش دهیم».

باشگاه خبرنگاران جوان: افزایش ظرفیت دندانپزشکی چه تاثیری بر سلامت دهان و دندان ایرانیان دارد؟

کدخدازاده: «افزایش ظرفیت دندانپزشکی به ارتقا سلامت دهان و دندان کمک نمی‌کند، زیرا با افزایش تعداد دندانپزشکان درمان القایی به وجود می‌آید و سلامت مردم به خطر می‌افتد، کشور‌های اسکاندیناوی که شاخص پوسیدگی دهان و دندان DMFT را به صفر رسانده‌اند، روی شاخص نداشتن پوسیدگی برنامه ریزی و بر روی پیشگیری کار کردند و با نیرو‌های بهداشتی به این شاخص مطلوب در سلامت دهان و دندان دست پیدا کردند و می‌توان برای حصول به این مهم از نیرو‌های حدواسط مثل بهورزان دهان بهره برد. در واقع اگر ارتقاء سلامت دهان و دندان مد نظر سیاست‌گذاران است؛ باید به بحث مهم بهداشت و پیشگیری پرداخته شود».

باشگاه خبرنگاران جوان: چرا شاخص پوسیدگی دندان در ایران بالاست و راه حل کاهش پرداختی از جیب مردم در حوزه دندانپزشکی چیست؟

کدخدازاده: «ما اکنون افراد بسیاری داریم که مشکل پوسیدگی دندان دارند و باید با توزیع دندانپزشک، دسترسی مردم به خدمات دندانپزشکی برای درمان را بهبود ببخشیم؛ اما باید توجه داشت ما حتی در شهر تهران که شاخص دندانپزشک وضعیت بسیار خوبی دارد و درواقع بیشترین تورم دندانپزشک را در تهران را داریم؛ اما سلامت دهان و دندان وضعیت مطلوبی ندارد؛ پس این خود گواه آن است که افزایش تعداد دندانپزشک مادامی که پوشش بیمه‌ای هزینه‌های درمان دندانپزشکی را اصلاح نکنیم تاثیری در بحث درمان بیماری‌های دهان و دندان هم ندارد.

اگر به فکر سلامت دهان و دندان مردم هستیم؛ راه اصلی برنامه ریزی برای پیشگیری از بروز پوسیدگی‌های دندانی است و در حوزه درمان برای خدمات بهتر باید خدمات دندانپزشکی را تحت پوشش بیمه قرار دهیم و اینکه برخی می‌گویند با افزایش دندانپزشک هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند؛ ساده انگارانه است. همانطور که اگر تعداد چشم پزشکان را زیاد کنیم، تعداد افراد دچار ضعف بینایی کم نمی‌شود.

مطالعات نشان می‌دهد هر جا روی پیشگیری کار شده؛ شاخص پوسیدگی دهان و دندان کم و سلامت مردم ارتقا یافته است.

اگر دغدغه درمان است باید حاکمیت در پوشش بیمه خدمات دندانپزشکی و مشارکت بیمه‌های تکمیلی برای کاهش هزینه‌های درمانی مردم در حوزه دندانپزشکی ورود کند.

افزایش ظرفیت دندانپزشکی بجز پول پاشی و تضییع بیت المال و آسیب به سلامت مردم دستاوردی نخواهد داشت».