در پی نشست گاز شدید از هر دو خط لوله انتقال گاز نورد استریم ۱ و ۲ و مختل شدن انتقال گاز روسیه به اروپا، گمانه زنی ها در فضای سیاسی ـ رسانه ای در خصوص عامل اصلی این خرابکاری داغ شده است.

به گزارش ادراک خبر، پس از اینکه مقامات دانمارکی سه شنبه شب تایید کردند که گاز نورد استریم ۲ در حال نشت به دریای بالتیک (آبهای دانمارک) است، سوئد نیز تایید کرد که نورد استریم ۱ نیز به آب های سوئد نشت می کند. بدین ترتیب اروپا و جهان مطلع شد که هر دو خط لوله نورد استریم ۱ و ۲ که گاز روسیه را به اروپا می رساند منفجر و انتقال بطور کامل مختل شده است.

از اولین ساعات افشای این خبر، گمانه زنی ها در خصوص تصادفی یا خرابکاری بودن این حادثه در جریان بوده است. عمده رسانه های اروپایی و خصوصا رسانه های آلمان تصادفی بودن این حادثه را رد کرده و معتقدند این اقدام یک خرابکاری آشکار بوده است و دولت موظف است هر چه سریعتر ابعاد مختلف این حادثه از جمله عاملان آن را مشخص کند.

خبرگزاری فرانسه ساعاتی پس از حادثه به نقل از مرکز لرزه نگاری سوئد گزارش داده بود که قبل از نشت گاز از نورد استریم دو انفجار در زیر دریا ثبت شده است.

عملیات خرابکاری چگونه انجام شده است؟

روزنامه آلمانی در تاگس اشپیگل به نقل از منابع نزدیک به تحقیق در مورد این حادثه گزارش داده است که خطوط لوله گاز نورد استریم ۱ و نورد استریم ۲ روسیه ممکن است با استفاده از زیردریایی یا غواصان کاملا آموزش دیده ویژه مورد حمله قرار گرفته باشند.

این روزنامه در گزارش خود نوشته است که این اقدام عادی نیست و با توجه به اینکه لوله ها در عمق و کف دریا قراردارند برای انجام عملیات خرابکاری نیاز به فناوری، تجهیزات و افراد کاملا آموزش دیده بوده است. همچنین گفته شده است که میزان خسارت های وارده تا زمانیکه غواصان متخصص بتوانند به عمق دریا بروند مشخص نیست.

این درحالی است که دولت دانمارک در بیانیه ای حجم گاز متان جمع شده در اطراف محل نشست را بالا و شرایط را خطرناک اعلام کرده است و از همه کشتی ها خواسته است مسیر خود را به گونه ای تنظیم کنند که با این منطقه مواجه نشوند.

چه کسی لوله ها را منفجر کرده است؟

درحالیکه کشورهای اروپایی در حال تحقیق درباره سه مورد نشتی مشکوک در دو خط لوله گاز اصلی بین روسیه و اروپا هستند، اولین متهم این حادثه در فضای رسانه ای اوکراین شناخته شده است. برخی از رسانه ها و مقامات سیاسی اروپا معتقدند که اوکراین یا گروه های حامی اوکراین پشت این حادثه قرار دارند. این در حالی است که میخایلو پودولیاک، مشاور رئیس دفتر ریاست جمهوری اوکراین بلافاصله در توئیتی نوشت: نشت گاز از نورداستریم، چیزی نیست جز حمله تروریستی برنامه‌ریزی شده توسط روسیه و اقدامی جنگی علیه اتحادیه اروپا.

او ادامه داده است که روسیه قصد دارد شرایط اقتصادی اروپا را بی‌ثبات کرده و پیش از زمستان وحشت‌آفرینی کند. بهترین پاسخ و سرمایه‌گذاری امنیتی تامین تانک برای اوکراین است به ویژه تانک‌های آلمانی.

در همین حال خبرگزاری فرانسه نیز در گزارشی نوشت کیف نشت گاز از نورد استریم ۱ و ۲ را یک حمله تروریستی برنامه ریزی شده می داند، اما توضیحی نداد که چه کشوری می تواند عامل این حمله تروریستی باشد.

روسیه منفجر کرده و می خواهد گردن اوکراین بیندازد

در همین حال برخی دیگر از رسانه های اروپایی از جمله اشپیگل آلمان این احتمال را به صورت جدی مطرح کرده اند که روسیه خود عامل این خرابکاری بوده و قصد دارد آن را به گردن اوکراین بیندازد. اتحادیه اروپا پیشتر نیز روسیه را به باج‌گیری از اروپا با توسل به کاهش گاز صادراتی خود متهم کرده بود، اما مسکو این اتهام را رد می‌کند و می‌گوید تحریم‌های غرب علیه روسیه مانع از تعمیرات زیرساخت‌های انتقال گاز شده است.

در اشپیگل در گزارش خود آورده است که روسیه در تابستان،به‌طور یک‌جانبه تحویل گاز از طریق نورد استریم را متوقف کرد و تحریم‌های غرب را مقصر دانست که اجازه نمی‌دهد خط لوله در شرایط کارکرد حفظ شود. سیاستمداران اروپایی استدلال می کردند که مسکو صرفا از این خط لوله به عنوان ابزاری برای باج خواهی و ارعاب برای کاهش حمایت از اوکراین در جنگ علیه روسیه استفاده می کند.

تحلیل گران با استناد به این شواهد و اینکه روسیه از ابتدا در پی ایجاد بحران انرژی در اروپا و باج گیری از این طریق بود معتقدند با خرابکاری در خطوط لوله نورد استریم و تعطیلی جریان انتقال گاز به اروپا باردیگر موج جدیدی از بحران انرژی در اروپا و افزایش شدید قیمت انرژی و تسریع تورم به بالاترین سطح چند ساله خواهد شد که همگی مطلوب روسیه است.

در همین حال این فرضیه هم مطرح است که اگر روسیه عامل اصلی خرابکاری نبوده باشد و بخواهد همچنان جریان انتقال گاز به اروپا را از مسیرهای دیگر دنبال کند آن وقت یکی از این مسیرها لهستان خواهد بود. لهستان همواره از مخالفان خط لوله نورد استریم بوده است و بارها در این خصوص به المان هشدار داده بود. بر همین اساس برخی از ناظران معتقدند که لهستان هم می تواند در این خرابکاری ذی نفع بوده باشد چرا که این خطوط لوله ارزش ژئوپلیتیکی این کشور در انتقال انرژی را تهی می کرده است.

نشانه دیگر اینکه خرابکاری نورد استریم ۱ و ۲ یک روز قبل از افتتاح خط لوله گاز طبیعی جدید ۸۵۰ کیلومتری لهستان و نروژ به نام بالتیک پایپ از دانمارک رخ داده است. رهبران اروپایی خط لوله را به عنوان جایگزین بسیار مورد نیاز برای نورد استریم ۱ و ۲ تحسین کردند. ترژ آسلند، وزیر انرژی نروژ، لوله بالتیک را “نقطه عطفی در مسیر مهم استقلال اروپا” خوانده بود.

بالتیک پایپ لهستان را به سرزمین اصلی دانمارک و سپس به نروژ متصل می کند و به لهستان اجازه می دهد گاز طبیعی نروژ را مصرف کند و همچنین به سوئد و دانمارک اجازه می دهد گاز طبیعی از لهستان خریداری کنند. یک روزنامه نگار خاطرنشان کرد: اکنون با حادثه رخ داده برای خطوط نورد استریم اهمیت خط لوله بالتیک پایپ بسیار بیشتر از گذشته شده است.

در همین حال آمریکا نیز از اتهام خرابکاری در امان نمانده است. رادک سیکورسکی، نماینده لهستان در پارلمان اروپا و وزیر خارجه پیشین این کشور در توئیتی که مزین به تصویر نشست گاز از خطوط لوله نورد استریم است نوشت: “دست آمریکا درد نکند» یا «تشکر از ایالات متحده آمریکا”

این نماینده پارلمان اروپا که پس از این توئیت به حمایتگری از روسیه متهم شده است در ادامه توئیت خود نوشته است: تمامی کشورهای اوکراین و دریای بالتیک به مدت ۲۰ سال با ساخت نورداستریم مخالفت کرده اند.اکنون ۲۰ میلیارد دلار ضایعات فلزی در اعماق دریا نهفته است، که هزینه دیگری برای روسیه به خاطر تصمیم جنایتکارانه اش برای حمله به اوکراین محسوب می شود.

واکنش تند به اظهارات سیکورسکی

توئیت وزیر دفاع سابق لهستان با واکنش تند استانیسلاو ژارین، وزیر امور خارجه این کشور مواجه شد. ژارین ادعای سیکورکی را در توییتر محکوم کرد و آن را تبلیغات روسی خواند و آن را “یک کمپین بدنامی علیه لهستان، ایالات متحده و اوکراین» دانست که به دنبال متهم کردن غرب به دست داشتن در خرابکاری در خطوط لوله نورد استریم است. او ادامه داد که اعتبار دادن به دروغهای روسیه در این لحظه خاص، تنها امنیت لهستان را به خطر می اندازد. چه اقدام غیرمسئولانه فاحشی.

خط و نشان بایدن برای نورد استریم

در همین حال طرفداران فرضیه دخالت آمریکا در این خرابکاری فیلمی از جوبایدن که مربوط به پیش از حمله روسیه به اوکراین است را وایرال کرده اند که در آن بایدن روسیه را تهدید می کند اگر به اوکراین حمله کند خطوط لوله نورد استریم دیگر در کار نخواهد بود. در فیلم یک خبرنگار از بایدن می پرسد: ولی کنترل این لوله ها در اختیار آلمان است شما چطور می خواهید جلوی آن را بگیرید و بایدن با قاطعیت پاسخ می دهد ما جلوی آن را خواهیم گرفت. ما توان این کار را خواهیم داشت.

ناظران و فعالان رسانه ای با استناد به این اظهارات بایدن معتقدند آمریکا نیز می تواند نقشی کلیدی در این خرابکاری داشته باشد.

به گزارش ادراک خبر، نورد استریم مجموعه‌ای از خطوط لوله انتقال گاز طبیعی دریایی در اروپا است که با گذر از زیر دریای بالتیک گاز را از روسیه به آلمان می‌رساند و شامل دو خط لوله است که از ویبورگ در شمال غربی روسیه تا لوبمین در نزدیکی گرایفسوالد در شمال شرقی آلمان گسترانیده شده که به عنوان نورد استریم ۱ شناخته می‌شود. دو خط لوله دیگر نیز از اوست-لوگا در شمال غربی روسیه آغاز شده و به لوبمین در آلمان می‌رسد که نورد استریم ۲ نام دارد. در لومبین نورد استریم ۱ به خط لوله OPAL در الوبرنهاو در شرق آلمان و در مرز چک به خط لوله NEL در رهدن واقع در شمال غربی آلمان میپیوندد.

مخالفان خطوط نورد استریم ۱ و ۲ همواره بر این باور بوده اند که این ترفند روسیه برای خالی کردن ارزش ژئوپلیتیک شرق اروپا است و آلمان خواسته یا ناخواسته بازیگر این خطر امنیتی ژئوپلیتیکی شده است. از نگاه این ناظران که از قضا سیکورسکی وزیر دفاع سابق لهستان هم یکی از طرفداران آن محسوب می شود، با تکمیل شدن این خطوط لوله انتقال گاز به اروپای غربی، اولا اروپا برای همیشه به گاز روسیه وابسته می شود و ثانیا بخش شرقی اروپا که تا قبل از این به دلیل واسطه بودن در انتقال گاز به اروپا ارزش حیاتی برای روسیه داشت عملا خالی از اهمیت ترانزیتی انرژی خواهد شد و به راحتی زیر دندان روسیه خواهد رفت.