کارلوس کیروش، سرمربی تیم ملی فوتبال ایران کمتر از ۵۰ روز دیگر فهرستی ۲۶ نفره از بازیکنانی که باید در جام جهانی ۲۰۲۲ حضور داشته باشند را انتخاب کند. حضور در جام جهانی رویایی است که خیلی از بزرگان فوتبال به علت محدودیتهای موجود نتوانستند در این رقابتها به میدان بروند.
وقتی به عرصه بینالملل نگاه میکنیم، شاهد نامهایی هستیم که هرگز طعم حضور در بزرگترین رویداد فوتبال جهان را نچشیدند. اندی کول، اریک کانتونا، ژرژ وهآ، والنتینو مازولا، برند شوستر، جورج بست، الفردو دی استفانو و رایان گیگز از جمله بزرگان دهههای گذشته هستند که در جام جهانی به میدان نرفتند.
در فوتبال ایران هم به علت غیبت طولانی مدت ایران از جام جهانی ۷۸ تا ۹۸ بازیکنان سرشناس بسیاری جام جهانی را از دست دادند. در دهههای نخست تشکیل فوتبال در ایران که با غیبت در انتخابی جام جهانی همراه بود، خیلی از ستارههای پرافتخار جام جهانی را از دست دادند. به جز این، برخی بازیکنان هم به علت مشکلات شخصی مانند مصدومیت یا اختلاف با سرمربیان نتوانستند همراه با تیم ملی به جام جهانی بروند که در ادامه به مرور این اسامی میپردازیم:
۱- سیدمهدی رحمتی
مهدی رحمتی باثباتترین دروازهبان تیم ملی است که به علت اختلاف با کارلوس کیروش، برای همیشه تیم ملی را از دست داد. او در شرایطی نتوانست حضور در جام جهانی را تجربه کند که ایران سه بار در سالهای ۲۰۰۶، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ به جام جهانی رفت و رحمتی هم در شرایط بسیار خوبی قرار داشت. یک افت بی موقع قبل از جام جهانی ۲۰۰۶ موجب شد تا یکی از مسافران جام جهانی آلمان نباشد. در مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ دروازهبان اصلی ایران بود که نتوانست به جام جهانی صعود کند. او با ۷۷ بازی ملی، جامهای جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ را هم از دست داد.
۲- ناصر محمدخانی
بدون شک در بین بهترین مهاجمان دهه ۶۰ قرار دارد که به علت جنگ تحمیلی و غیبت ایران در انتخابی جام جهانی ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ و همچنین استعفا از تیم ملی در انتخابی جام جهانی ۱۹۹۰، هیچگاه به جام جهانی نرفت.
۳- حسین کلانی
یکی دیگر از مهاجمان برجسته فوتبال ایران که با تیم ملی دو بار قهرمان آسیا شد و در المپیک هم به میدان رفت اما درست در زمانی که او از تیم ملی خداحافظی کرد، ایران برای نخستین بار در انتخابی جام جهانی ۱۹۷۴ به میدان رفت.
۴- علی جباری
سلطان استقلالیها ۱۰ سال برای تیم ملی بازی کرد و قهرمان جام ملتهای آسیا هم شد. او در اولین دوره انتخابی جام جهانی ۱۹۷۴ عضو تیم ملی بود اما ایران از صعود به جام جهانی بازماند.
۵- ابراهیم آشتیانی
یکی از بهترین مدافعان راست تاریخ فوتبال ایران که سرنوشتی مشابه کلانی داشت و با وجود انتخاب به عنوان بهترین بازیکن سال ایران هم، نتوانست در جام جهانی به میدان برود. آشتیانی با وجود دو قهرمانی با تیم ملی در جام ملتها و حضور در المپیک، دقیقا در آستانه اولین حضور ایران در انتخابی جام جهانی ۱۹۷۴، از تیم ملی کنار رفت.
۶- علیرضا نیکبخت واحدی
نیکبخت از بازیکنان بدشانسی بود که در اوج آمادگی و وقتی تیم ملی به جام جهانی ۲۰۰۶ صعود کرده بود، مصدوم شد. با اینکه نیکبخت تیم ملی را در انتخابی جام جهانی ۲۰۰۲ و ۲۰۱۰ همراهی میکرد، ایران به جام جهانی صعود نکرد.
۷- پرویز قلیچخانی
قدیمیها او را بهترین بازیکن تاریخ فوتبال ایران میدانند که سه بار با تیم ملی قهرمان آسیا شده و سه بار هم به المپیک رفته است. جای خالی حضور در جام جهانی در کارنامه پربار این بازیکن دیده میشود. او می توانست در دو جام جهانی حاضر باشد. در انتخابی جام جهانی ۱۹۷۴ محور اصلی ایران بود. ایران به راحتی در آسیا اول شد و برای رسیدن به جام جهانی آلمان باید از استرالیا عبور می کرد. ایران در بازی رفت سه – صفر باخت و پیروزی دو بر صفر در بازی برگشت با دو گل قلیچ خانی راه به جایی نبرد و تیم ملی از صعود به جام جهانی بازماند. قلیچ در سال ۱۹۷۷ در سن ۳۲ سالگی بنا بر دلایل غیرورزشی از تیم ملی کنار رفت.
۸- مجتبی جباری
جباری میتوانست در جام جهانی ۲۰۰۶ و ۲۰۱۴ حضور یابد. او اولی را به علت مصدومیت از دست داد و در دومین جام جهانی هم به علت اختلاف با کیروش در آخرین لحظه از تیم ملی کنارهگیری کرد. در مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ هم حاضر بود که ایران نتوانست به جام جهانی برسد.
۹- رضا عادلخانی
یکی از بهترین وینگرهای فوتبال ایران که قهرمانی در جام ملتهای آسیا را هم تجربه کرده بود در انتخابی جام جهانی در سال ۱۹۷۴ با تیم ملی به میدان رفت اما همانطور که شرح داده شد، به جام جهانی نرسید. در سال ۱۹۷۸ بالاخره مجوز حضور در جام جهانی را به دست آورد اما در فاصله چند هفته تا اعزام ایران به آرژانتین در پی یک حادثه عجیب از روی پلههای خانه خود سقوط کرد و مصدوم شد و جام جهانی را از دست داد!
۱۰- سیروس قایقران
کاپیتان فقید فوتبال ایران و از بهترین بازیکنان دهه ۶۰ که یک هافبک قلدر و خوش استیل به حساب میآمد. شرکت نکردن در مقدماتی جام جهانی ۱۹۸۶ و حذف در مقدماتی ۱۹۹۰ باعث شد تا این بازیکن با ۴۳ بازی ملی به جام جهانی نرسد.
۱۱- محمد پنجعلی
شاید بتوان او را بهترین مدافع تاریخ فوتبال ایران نامید اما محمد پنچعلی هم نتوانست در جام جهانی به میدان برود. او با تیم ملی به جام جهانی ۱۹۷۸ صعود کرد اما در ۲۳ سالگی توسط حشمت مهاجرانی از تیم ملی جا ماند و در ادامه ایران در مقدماتی جام های جهانی ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ به دلیل جنگ تحمیلی شرکت نکرد. در پی اختلاف با پرویز دهداری نیز از تیم ملی استعفا کرد و در انتخابی جام جهانی ۱۹۹۰ حضور نداشت.
۱۲- همایون بهزادی
سرطلایی فوتبال ایران از بهترینهای دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی بود. با اینکه بهزادی قهرمانی با تیم ملی در آسیا را هم تجربه کرده بود، ایران تا سال ۱۹۷۴ در انتخابی جام جهانی به میدان نرفت و طبیعتا بهزادی هم نتوانست هیچگاه شانس خود را برای حضور در جام جهانی امتحان کند. سرطلایی فوتبال ایران طبق آمار بین سال های ۱۹۶۲ تا ۱۹۷۲ در ۷۴ بازی ملی ۲۸ گل زده است که برای آن دهه یک آمار فوق العاده است.
۱۳- هادی عقیلی
هادی عقیلی در شرایط عادی میتوانست عضوی از تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ باشد اما آن خروج غیر منتظره از اردوی تیم ملی منجر به خشم کیروش شد و عقیلی هم از تیم ملی کنار رفت. در سال ۲۰۱۰ نیز عضو تیم ملی بود که ایران از صعود به جام جهانی بازماند.
۱۴- محمدرضا خلعتبری
خلعتبری یکی از ستارههای تیم ملی در صعود به جام جهانی ۲۰۱۴ بود اما سبک فوتبال فانتزی خلعتبری به تفکرات تدافعی کیروش نمیخورد و خلعتبری به شکل غیرمنتظرهای از حضور در جام جهانی بازماند!
۱۵- شاهرخ بیانی
وی از بهترین هافبکهای دهه ۶۰ بود که برای استقلال و مقطعی هم برای پرسپولیس بازی کرد. او در مقطعی در تیم ملی حضور داشت که تیم ملی به علت جنگ در انتخابی جام جهانی ۸۶ حضور نداشت اما در انتخابی جام جهانی ۱۹۹۰ به علت مشکلاتی که با پرویز دهداری داشت، از تیم ملی کناره گیری کرد.
۱۶- شاهین بیانی
برادر کوچکتر شاهرخ هم سرنوشتی مشابه او داشت. هر دو در استقلال و تیم ملی همبازی بودند. او هم در سال ۱۹۹۰ از تیم ملی کناره گیری کرده بود و بعدا به تیم ملی بازگشت اما دیگری فرصتی برای حضور در جام جهانی به دست نیاورد.
۱۷- حمید علیدوستی
علی دوستی بازیکن استقلال و پرسپولیس نبود اما یکی از بهترین مهاجمان تاریخ فوتبال ایران است و در فوتبال آلمان هم به میدان رفت. غیبت ایران در فاصله جام جهانی ۷۸ تا ۹۸ از مهمترین دلایل جا ماندن علیدوستی از جام جهانی است.
۱۸- مجید نامجو مطلق
یکی از بهترین بازیکنان ایران در دهه ۶۰ و ۷۰ بود که با تیم ملی ایران در انتخابی جام جهانی ۱۹۹۰ و ۱۹۹۴ برای تیم ملی به میدان رفت اما از صعود به جام جهانی بازماند. نامجو مطلق عضو تیم ملی در صعود به جام جهانی ۱۹۹۸ بود اما در نهایت جایی در فهرست نهایی ایران برای جام جهانی ۱۹۹۸ نداشت.
۱۹- مجتبی محرمی
او را در زمره بهترین مدافعان چپ ایران به حساب میآورند اما به همان اندازه در بین پرحاشیهترینها قرار میگیرد. محرمی در مقدماتی جام جهانی ۹۰ حضور داشت اما در ۹۴ مصدوم بود. در سال ۱۹۹۶ به تیم ملی بازگشت اما به علت اخلاق خاص خود از تیم ملی خط خورد و جام جهانی ۹۸ را هم از دست داد.
۲۰- فرهاد مجیدی
اسطوره باشگاه استقلال با وجود اینکه سالها در خارج از کشور هم بازی کرد، در تیم ملی بازیکن موفقی نبود. مجیدی تا دوره مربیگری مایلیکهن عضو تیم ملی بود اما با رفتن این مربی و آمدن مربیان بعدی، مجیدی همواره از تیم ملی دور بود.
۲۱- غلامحسین مظلومی
مهاجمی که دو بار با تیم ملی قهرمان جام ملت ها شد و در المپیک هم به میدان رفته بود، در جام جهانی ۱۹۷۸ از فهرست حشمت مهاجرانی خارج شد و در نهایت طعم حضور در جام جهانی را نچشید.
۲۲- فرشاد پیوس
آقای گل دهه شصت و هفتاد فوتبال ایران هم هیچگاه در جام جهانی به میدان نرفت. ایران در مقدماتی جام جهانی ۱۹۸۶ حاضر نشد. فرشاد پیوس در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ گلزن اصلی تیم ملی بود اما ایران به جایی نرسید. یک محرومیت عجیب هم موجب شد تا مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۴ را از دست بدهد.
۲۳- حمید درخشان
از بهترین هافبکهای چپ ایران که بیش از ۱۰ سال برای تیم ملی به میدان رفت. ایران به علت جنگ تحمیلی در مقدماتی جام جهانی ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ غایب بود. درخشان به علت استعفا از تیم ملی در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ غایب بود و در سال ۱۹۹۴ تیم ملی را همراهی میکرد که ایران از صعود به جام جهانی بازماند.
به این فهرست میتوان نام بسیاری از فوتبالیستهای تیم ملی در دهه ۴۰ را اضافه کرد که هیچ گاه فرصت حضور در انتخابی جام جهانی را به دست نیاوردند. نامهای بسیاری مانند امیر قلعه نویی، مرتضی کرمانی مقدم، مهدی فنونیزاده، صمد مرفاوی، کریم باوی، عبدالعلی چنگیز، علیاصغر مدیر روستا، و چندین بازیکن دیگر را هم اضافه کرد که اگر ایران به جام جهانی صعود کرده بود، قطعا این ملیپوشان برای ایران بازی میکردند.